نکاتی قبل از شروع ماساژ:
برای داشتن آمادگی، قبل از شروع ماساژ بهتر است نکات زیر را بدانید:
- یک سطح مناسب، گرم و صاف برای ماساژ در نظر بگیرید.
- یک پتو یا زیرانداز مناسب و نرم روی این سطح صاف بگذارید.
- کودک را روی این سطح بخوابانید.
- می‌توانید پوشکش را درآورید یا حتی با پوشک ماساژش بدهید.
- کمی روغن بچه کف دست خود بریزید و دست‌ها را به هم بمالید تا کمی گرم شوند.
- از فشار خیلی خیلی کم و مختصر استفاده کنید و فشار را با نیروی زیاد انجام ندهید.
- ماساژ را قبل یا بعد از غذا دادن به نوزاد انجام ندهید.
همچنین ماساژ برای نوزادان مبتلا به برگشت یا ریفلاکس اسید معده به مری توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند عواقب ناخوشایندی برای نوزادتان به همراه داشته باشد.
مراحل ماساژ بدن نوزاد:
بچه‌ها عاشق لمس شدن هستند. به زبانی دیگر، لمس شدن نقشی حیاتی در شکوفایی و رشد کودکتان دارد. تماس پوست با پوست، نه تنها کمک می‌کند با کودکتان پیوند عاطفی برقرار کنید، بلکه زمانی که کودک ناراحت است، می‌تواند او را آرام کند و تسکینش دهد. درحالی‌که رو به نوزاد خود قرار دارید، با استفاده از دو یا سه انگشت خود، سمت راست شکم او را در حرکتی به شکل کشیدن یک خط صاف یا به شکل یک حرف «I» انگلیسی و با حرکات استوار اما ملایم ماساژ دهید. این ماساژ را از زیر دنده‌های او شروع کنید و به صورت مستقیم تا مفصل ران ادامه دهید. از روغن برای راحت‌تر انجام شدن ماساژ استفاده کنید.
حرکت بعدی به شکل یک حرف «L» انگلیسی کمی باز روی شکم کودک است. به این شکل که در مرحلۀ اول، از چپ به راست، شکم کودک خود را به صورت افقی ماساژ دهید، تا یک ضلع از حرف L تشکیل شود. برای تکمیل حرف L، سمت راست معدۀ نوزاد را با یک حرکت رو به پایین کوتاه ماساژ دهید. برای شروع حرکت آخر که به شکل یک حرف «U» انگلیسی وارونه است، ماساژ را از استخوان لگن خاصرۀ کودک در سمت چپ شکم او شروع کنید تا یک ضلع از حرف U را تشکیل دهد. برای بخش میانی حرف U، انگشتان دست خود را در بالای شکم کودک حرکت دهید. برای بخش نهایی حرف U، سمت راست شکم نوزاد را با حرکات رو به پایین ماساژ دهید.
ماساژ اعضای بدن نوزاد به شکل جداگانه
اگر می‌خواهید فقط یکی از اعضای بدن نوزاد را به جای ماساژ کلی انتخاب کنید و انجام دهید، می‌توانید ماساژ تک‌تک اعضای بدن نوزادتان را به شکلی جداگانه و با روش زیر انجام دهید:
پاها: پاهای کودک محل خوبی برای شروع ماساژ است، زیرا نسبت به دیگر قسمت‌های بدن، حساسیت کمتری دارند. با استفاده از کمی روغن، دست‌های خود را دور یکی از ران‌های او بپیچید و تا مچ پا پایین بیایید، دست‌ها را یکی پس از دیگری پایین بکشید و فشار ملایمی به آنها وارد کنید. همین کار را برای پای دیگر تکرار کنید.
پایین‌تر از مچ پا: یک پا را در دست بگیرید و به آرامی آن را چند بار در هر جهت بچرخانید. سپس روی پای کودک را از مچ تا انگشتان پا ماساژ دهید و همین کار را می‌توانید برای پای دیگر نیز تکرار کنید.
کف پا: از انگشت شست خود برای ماساژ کف هر کدام از پاها استفاده کنید و با حرکات دایره‌‌ای، کف پا را ماساژ دهید. سرتاسر کف هر دو پا را به این شکل ماساژ دهید.
انگشت‌های پا: برای اتمام ماساژ پاها، هر انگشت پای کودک را بین انگشت شست و سبابهٔ خود بگیرید و به آرامی بکشید تا زمانی که انگشتان شما از انتهای انگشت نوزاد بلغزد. این کار را برای همهٔ ۱۰ انگشت پا انجام دهید.
دست‌ها: یکی از بازوهای کودک خود را در دست بگیرید و به آرامی از زیر بغل او تا مچ دست‌هایش بکشید. سپس، دست او را بگیرید و به آرامی مچ دست را چند بار و در هر جهت بچرخانید. همین حرکت را برای دست دیگر تکرار کنید.
کف دست‌ها: برای ماساژ کف دست، با انگشت شست خود دایره‌های کوچکی در سراسر کف هر دست رسم کنید.
انگشت‌های دست: انگشت نوزاد را به آرامی بین انگشت شست و سبابهٔ خود بگیرید و به سمت بیرون بکشید تا انگشتش از میان انگشتان شما بلغزد. این کار را برای تمام انگشتان دست او انجام دهید.
قفسۀ سینه: کف دست‌های خود را به حالت دعا، روی هم قرار دهید و روی قلب کودک بگذارید. سپس دست‌ها را از هم باز کنید و به آرامی کف دست‌ها را روی قفسهٔ سینهٔ او پهن کنید و پایین بکشید. این کار را چند بار تکرار کنید. سپس کف یک دست را بالای قفسهٔ سینهٔ کودک قرار دهید و به آرامی از روی قفسهٔ سینه تا ران‌های او پایین بکشید. این حرکت را چند بار تکرار کنید.
کمر و پشت: کودک را روی شکمش بخوابانید. با استفاده از نوک انگشتان خود، دایره‌های کوچکی در دو طرف ستون فقرات او، از گردن تا باسن رسم کنید. این حرکت را نیز می‌توانید چند بار تکرار کنید.
سعی کنید در طول مراحل ماساژ، به چشمان کودک خود نگاه کنید و در حین انجام ماساژ برایش آواز بخوانید یا با او صحبت کنید و به دنبال آن، به پاسخ‌ها و واکنش‌های کودکتان توجه کنید. اگر به نظر نمی‌رسد که او از ماساژ لذت می‌برد، حرکات سبک‌تری را امتحان کنید یا این کار را کاملاً متوقف کنید. هنگامی که کار ماساژ تمام شد، به نوزاد پوشک بپوشانید و او را در آغوش بگیرید، او به احتمال زیاد فوراً خوابش می‌برد.